Opis:
Manastir Đurđevi Stupovi nalazi se na vrhu šumovitog uzvišenja koje dominira panoramom Novog Pazara. Đurđevi Stupovi su podignuti oko 1170. kao zadužbina velikog župana Stefana Nemanje,
odmah posle presudne bitke kod Pantine iz koje je izašao kao pobednik nad Vizantincima i svojom braćom.
Kompleks su činili crkva Sv. Đorđa, trpezarija, konaci, cisterne i zidine sa ulaznom kulom. Crkva je dobila ime po Sv. Đorđu, kome je posvećena, i po dva nekadašnja zvonika (u staroslovenskom jeziku - stopa, stuba). Naime, prema Stefanu Prvovenčanom, Nemanja je ovu crkvu podigao u znak zahvalnosti Sv. Đorđu što ga je izbavio iz tamnice gde su ga zatvorila njegova braća.
Jednobrodni hram sa trodelnim oltarskim prostorom, naosom i pripratom, svojim spoljnim izgledom odaje duh romanskog graditeljstva. Spoj vizantijskog prostornog rešenja i romanskog graditeljstva izrašće u originalnu simbiozu na čijim osnovama se izgradio raški graditeljski stil.
Freske, danas najvećim delom oštećene, a delom prenete u Narodni muzej u Beogradu, izvedene su u najboljim tradicijama komninskog stila i vešto prilagođene arhitekturi hrama, što je posebno došlo do izražaja u kupoli. Veoma impresivna je slika Sv. Đorđa na konju, koja se nalazi iznad glavnog ulaza u crkvu.
Ulazna kula je dogradnjom apside na istočnoj strani 1282-83. pretvorena u kapelu, koju je namenio kralj Dragutin sebi za grobnicu. Unutrašnjost kapele je oslikana freskama istorijske sadržine i portretima prvih Nemanjića. Takođe se ističu predstave četiri srpska državna sabora na kojima su donete značajne istorijske odluke.
Kao deo celine Stari Ras sa Sopoćanima, manastir Đurđevi Stupovi se nalazi na Listi svetske kulturne baštine UNESCO-a od 1979. Manastir se nalazi i na Putu kulture Transromanika.
Audio zapis:
