Opis:
Smeštena na Balkanskom poluostrvu, delom u Srbiji, a delom u Bugarskoj, gradeći deo zapadnobalkanskog planinskog venca, Stara planina se smatra jednom od najraznovrsnijih prirodnih naseobina u Evropi. Drugo ime za Staru planinu je Balkan, tako da je zapravo po toj planini i celo Balkansko poluostrvo dobilo ime. Skladna mešavina netaknute prirode, zanimljive istorije i bogate tradicije – učinila je tu planinu savršenim mestom za odmor. Sve to je uticalo da Stara planina bude na listi prioriteta u strategiji razvoja turizma u Srbiji. Stena „Babin zub”, sa 1758 metara nadmorske visine, gde se jedan odstenjak izdvaja oblikom koji podseća na stari zub – zaštitni je znak Stare planine. Posebno zanimljivi i značajni lokaliteti na Staroj planini su i Dolina potoka Bigar, najviši vrh Midžor, meandri Temštice... Prirodni rezervati i spomenici prirode čine posebne vrednosti tog parka. U njima rastu retke i zaštićene vrste: bor krivulj, bukove prašume, planinski javor i biljke iz porodice mesožderki. Pejzažom Stare planine dominiraju bogate prošarane šume, pašnjaci i brojna slikovita sela, udenuta među vinograde. Njihovi žitelji poznati su po tradiciji tkanja ćilima. Slika sela podseća na one iz snova, poput davno zaboravljenog raja. Pored planinskih livada, šuma i potoka, kraj je raznovrstan i po nastanjenim vrstama, po čemu je jedan od najbogatijih na Balkanu. Na Staroj planini raste 40 biljnih vrsta, koje su, kao prirodne retkosti na području Srbije, stavljene pod zaštitu. Među njima su: krilasti zvončić, Pančićeva žablja trava, žbunasta jova, bor krivulj, stepski lužnjak, planinska sasa, rosulja, šumski ljiljan, patuljasta perunika, tresavski kaćun... Stara planina je dom lekovitog bilja. U toj oblasti živi više od 30 vrsta sisara, a među njima su i tekunica, snežna voluharica, ris i medved, te 203 vrste ptica. Riđem mišaru i poljskoj ševi tu je glavno stanište..Pored toga, to je kraj poznat po autohtonim vrstama ovaca, koza i goveda koje su se prilagodile teškim uslovima visokih pašnjaka. Na području Stare planine, i Suve planine, do pre 15 godina pravljen je jedan od najboljih sireva na svetu. Zvao se staroplaninski kačkavalj ili pirotski kačkavalj i predstavljao jedan od najvažnijih izvoznih proizvoda Srbije. Zanimljivo je dodati da je šezdesetih godina dvadesetog veka to bio sir koji se najviše koristio u ishrani u Beloj kući.
Audio zapis:
